Najczęściej używane czasowniki niemieckie (odmiana i ćwiczenia)

Czasowniki niemieckie są najważniejszą częścią zdania. Nie moglibyśmy przecież porozumiewać się bez wyrazów określających czynności.

W artykule tym przyjrzymy się zagadnieniu niemieckich czasowników. Ponadto, poruszymy temat różnic między tymi regularnymi i nieregularnymi oraz przedstawimy najczęstsze wyjątki i niuanse, które mogą sprawiać trudności uczącym się. Prezentujemy Ci jasny przewodnik, który pomoże Ci zbudować podstawy (jeśli dopiero zaczynasz i chcesz nauczyć się języka niemieckiego) lub (jeśli jesteś na poziomie zaawansowanym) uporządkować swoją wiedzę. 🙂

Znajomość niemieckich czasowników – podstawa języka niemieckiego

Znajomość niemieckich czasowników stanowi fundament znajomości języka. Czasowniki są najważniejszą częścią zdania, podstawowymi elementami komunikowania się, pozwalając nam wyrażać działania, stany oraz emocje. Opanowanie ich odmiany umożliwia budowanie poprawnych gramatycznie zdań i płynne porozumiewanie się w codziennych sytuacjach. 

Odmiana czasowników (Najważniejsze czasowniki niemieckie z odmianą)

Język niemiecki wymaga dostosowania formy czasownika do osoby, liczby oraz czasu. W tej części artykułu zaprezentujemy najważniejsze reguły odmiany czasowników oraz przykłady, które pomogą zrozumieć, jak stosować je w praktyce. Jak odmieniać czasowniki? Spieszymy z pomocą!

Przez co odmieniają się czasowniki niemieckie?

• Osoby – trzy osoby w liczbie pojedynczej (ich, du, er/sie/es) i trzy osoby w liczbie mnogiej (wir, ihr, sie/Sie)
• Liczby – pojedyncza (Singular) i mnoga (Plural)
• Czasy – istnieje 6 czasów gramatycznych: 2 czasy przeszłe, 1 zaprzeszły, 1 teraźniejszy i 2 czasy przyszłe
• Tryby – oznajmujący (Indikativ), przypuszczający (Konjunktiv I i II) i rozkazujący (Imperativ)
• Strony – czynna (Aktiv) i bierna (Passiv)

Co musisz wiedzieć na początku?

Prawie każdy czasownik w niemieckim jest zakończony na „-en”. Jest to jego wyjściowa forma, czyli bezokolicznik, w której znajdziesz go w słowniku. 

Czasownik składa się z tematu i końcówki „-en”. Na przykład:

MALEN

• MAL – temat czasownika
• EN – końcówka

Z tą wiedzą możesz przejść do następnych akapitów. 🙂

Czasowniki regularne

Większość czasowników odmienia się w sposób regularny. Ten typ czasowników charakteryzuje się przewidywalnością i stałością w odmianie, ponieważ zmianie ulega tylko końcówka bezokolicznika. Wystarczy oddzielić „-en” od czasownika i wstawić zamiast niego inną, odpowiednią dla podmiotu w zdaniu końcówkę. 

Zauważ: odmiana dla wir i sie/Sie jest taka sama jak bezokolicznik czasownika. 

Czasowniki nieregularne 

Czasowniki nieregularne, znane też jako mocne, stanowią grupę około 200 czasowników. Charakteryzują się tym, że oprócz końcówek przy odmianie zmienia się… samogłoska w temacie! W czasie teraźniejszym zmianie ulega tylko 2. i 3. osoba liczby pojedynczej. Liczba mnoga jest odmieniana w taki sam sposób jak czasowniki regularne. Wyróżniamy trzy główne grupy czasowników nieregularnych:

Wymiana „e” na „i” w temacie czasownika

HELFEN – pomagać

Przykłady czasowników: treffen – spotykać, geben – dawać, sprechen – mówić, essen – jeść

Wymiana „e” na „ie” w temacie czasownika

LESEN – czytać

Przykłady czasowników: empfehlen – polecać, sehen – widzieć, stehlen – kraść, geschehen – dziać się

Wymiana „a” na „ä” w temacie czasownika

FAHREN – jechać

Przykłady czasowników: schlafen – spać, fangen – łapać, tragen – nosić, laden – ładować, halten – trzymać, lassen – pozwalać, zostawiać

Oprócz tych trzech grup istnieją jeszcze kilka innych czasowników, które odmieniają się bez żadnego schematu. Oto one:

Chcesz nauczyć
się niemieckiego?

Odmiana czasowników w niemieckim stanowi dla Ciebie nie lada wyzwanie? Nie wahaj się i umów się na darmową lekcję próbną, a pomożemy Ci opanować ten temat! Chcesz się zapisać?

TAK, CHCĘ!

Czasowniki niemieckie zwrotne

Czasowniki zwrotne (reflexive Verben) wymagają zaimka zwrotnego „sich” – „się” w odmianie. Oznacza to, że podmiot wykonuje czynność na samym sobie, np. myje się. W języku polskim „się” jest nieodmienne, w niemieckim natomiast odmienia się w następujący sposób:

SICH WASCHEN – myć się 

Ps: specjalnie podaliśmy trudny przykład, gdzie czasownik jest jednocześnie nieregularny (a – ä) i zwrotny. 

Warto wiedzieć, że nie wszystkie czasowniki polskie z „się” tłumaczą się w ten sam sposób na niemiecki i na odwrót. 

Przykłady czasowników zwrotnych tylko w niemieckim: sich bedanken – dziękować, sich erholen – odpoczywać, sich setzen – siadać, sich duschen – brać prysznic, sich unterhalten – rozmawiać.

Przykłady czasowników zwrotnych tylko w polskim: lachen – śmiać się, lernen – uczyć się, bestehen – składać się (z).

Czasowniki niemieckie modalne

Czasowniki modalne modulują znaczenie innych czasowników w zdaniu. Wymagają więc towarzystwa innego czasownika, który nieodmieniony znajduje się na końcu zdania.

W języku niemieckim mamy 6 czasowników modalnych:

• müssen – musieć
• sollen – mieć powinność
• wollen – chcieć
• dürfen – móc, mieć pozwolenie
• mögen – lubić
• können – móc, umieć, potrafić

W poniższej tabeli przedstawiamy Ci ich odmianę:

Zauważ:

• W liczbie pojedynczej czasowniki modalne odmieniają się nieregularnie, więc tych form trzeba nauczyć się na pamięć
• 1. i 3. osoba liczby pojedynczej jest taka sama
• W liczbie mnogiej występuje odmiana regularna 

Jak budować zdania z czasownikiem modalnym?

Odmieniany czasownik modalny zawsze zajmuje drugą pozycję w zdaniu. Natomiast drugi czasownik w bezokoliczniku znajduje się na samym końcu zdania. 

• Zdanie zwykłe

Ich muss jetzt nach Hause gehen. – Muszę teraz iść do domu.

Użycie czasowników w bardziej skomplikowanych konstrukcjach:

• Zdanie z czasownikiem rozdzielnie złożonym

Ich muss mein Zimmer aufräumen. – Muszę posprzątać swój pokój. (Czasownik rozdzielnie złożony jest na końcu zdania w bezokoliczniku.

• Zdanie z trzema czasownikami

Ich habe mein Zimmer aufräumen müssen. – Musiałem posprzątać swój pokój. (W czasie przeszłym Perfekt czasownik posiłkowy stoi na drugim miejscu i przesuwa tym samym czasownik modalny na sam koniec zdania.) 

Lista 30 najczęściej używanych czasowników w języku niemieckim wraz z przykładami

Poznaj najważniejsze niemieckie czasowniki! 

Regularne: 

1. sagen – mówić, powiedzieć
   
   • Sie sagt immer die Wahrheit. – Ona zawsze mówi prawdę.
2. machen – robić
   
   • Was machst du am Wochenende? – Co robisz w weekend?
3. kommen – przybywać, przychodzić, wracać
   
   • Wann kommst du nach Hause? – Kiedy wracasz do domu?
4. stehen – stać
   
   • Er steht vor der Tür. – On stoi przed drzwiami.
5. heißen – nazywać się
   
   • Mein Hund heißt Max. – Mój pies nazywa się Max.
6. denken – myśleć
   
   • Er denkt oft an seine Kindheit. – On często myśli o swoim dzieciństwie.
7. finden – znajdować
   
   • Ich finde meine Brille nicht. – Nie mogę znaleźć moich okularów.
8. kaufen – kupować
   
   • Was kaufst du heute? – Co dzisiaj kupujesz?
9. glauben – wierzyć
   
   • Ich glaube dir nicht. – Nie wierzę ci.
10. kochen – gotować
    
    • Kannst du meine Lieblingssuppe kochen? – Czy możesz ugotować moją ulubioną zupę?
11. zeigen – pokazywać
    
    • Zeig mir bitte den Weg. – Pokaż mi proszę drogę.

Nieregularne

1. sein – być, czasownik nieregularny
   
   • Sie ist sehr freundlich. – Ona jest bardzo przyjazna.
2. haben – mieć
   
   • Wir haben einen Hund. – Mamy psa.
3. werden – stawać się
   
   • Er wird bald Vater. – On wkrótce zostanie ojcem.
4. geben – dawać
   
   • Ich gebe dir mein Wort. – Daję ci moje słowo.
5. wissen – wiedzieć
   
   • Weißt du die Antwort? – Czy znasz odpowiedź?
6. gehen – iść, chodzić
   
   • Wir gehen heute Abend ins Theater. – Idziemy dziś wieczorem do teatru.
7. sehen – widzieć
   
   • Ich sehe den Sonnenuntergang. – Widzę zachód słońca.
8. lassen – zostawiać
   
   • Lass das, bitte. – Zostaw to, proszę.
9. bleiben – zostawać (pozostawać)
   
   • Wir bleiben bis morgen. – Zostajemy do jutra.
10. treffen – spotykać / sich treffen – spotykać się
    
    • Ich treffe mich mit meiner Freundin. – Spotykam się z moją przyjaciółką.
11. nehmen – wziąć, brać
    
    • Nimm bitte das Glas. – Weź proszę szklankę.
12. fahren – jechać
    
    • Er fährt zur Schule mit dem Bus. – On jedzie do szkoły autobusem.
13. schlafen – spać
    
    • Wie lange schläfst du am Wochenende? – Jak długo śpisz w weekend?

Modalne

1. können – móc, umieć, potrafić
   
   • Kannst du Fahrrad fahren? – Czy potrafisz jeździć na rowerze?
2. müssen – musieć
   
   • Ich muss zum Arzt gehen. – Muszę iść do lekarza.
3. sollen – mieć powinność
   
   • Soll ich das Fenster öffnen? – Czy powinienem otworzyć okno?
4. wollen – chcieć
   
   • Ich will ein neues Buch kaufen. – Chcę kupić nową książkę.
5. dürfen – mieć pozwolenie na coś
   
   • Darf ich hier rauchen? – Czy mogę tu palić?
6. mögen – lubić
   
   • Ich mag meine Lehrerin. – Lubię moją nauczycielkę.

Najpopularniejsze metody nauki czasowników – znajdź odpowiednią dla Ciebie

1.  Fiszki to świetne narzędzie do nauki czasowników. Nie tylko poznasz ich znaczenie, ale będziesz mógł zapisać je w zwrotach, powiedzonkach czy idiomach lub nawet w skomplikowanych konstrukcjach gramatycznych.
2. Kurs nauki języka niemieckiego pomogą Ci opanować słownictwo i nauczyć się wykorzystywać je w mowie, co jest kluczowe w codziennej komunikacji, czy w podróży do Niemiec. Dowiedzieć się więcej, odwiedzając stronę naszej szkoły językowej online.
3. Aplikacje mobilne do nauki języków, takie jak Duolingo, Memrise czy Anki, oferują interaktywne ćwiczenia, które pomagają w nauce czasowników.
4. Tworzenie list najważniejszych czasowników i ich regularne przeglądanie to klasyczna, ale skuteczna metoda. Możesz podzielić czasowniki niemieckie na grupy tematyczne. 

Sprawdź się! – Ćwiczenia na czasowniki niemieckie

1. Ich ___(machen) meine Hausaufgaben jeden Tag.
2. Du ___(lesen) ein interessantes Buch.
3. Er ___(fahren) jeden Morgen zur Arbeit.
4. Ihr ___(kochen) das Abendessen für die ganze Familie.
5. Sie ___(helfen) ihren Eltern im Garten.
6. Ich ___(sich waschen) jeden Abend vor dem Schlafengehen.
7. Du ___(können) sehr gut Gitarre spielen.
8. Sie (on) ___(müssen) heute viel arbeiten.
9. Wir ___(sich treffen) oft am Wochenende.
10. Ihr ___(dürfen) hier nicht rauchen.
11. Sie (oni) ___(werden) bald in den Urlaub fahren.
12. Ich ___(sich setzen) auf den Stuhl und lese ein Buch.
13. Du ___(haben) immer gute Ideen.
14. Wir ___(sein) sehr müde nach der langen Reise.
15. Ihr ___(sagen) immer die Wahrheit.
16. Sie (one) ___(wissen) nicht, wo der Schlüssel ist.
17. Du ___ (sprechen) gut Deutsch.

Odpowiedzi: 1. mache, 2. liest, 3. fährt, 4. kocht, 5. helfen, 6. wasche mich, 7. kannst, 8. muss, 9. treffen uns, 10. dürft, 11. werden, 12. setze mich, 13. hast, 14. sind, 15. sagt, 16. wissen, 17. sprichst

Praktyka czyni mistrza – podsyłamy Ci ćwiczenia na czasowniki niemieckie!

Podsumowanie – czasowniki niemieckie

Aby zacząć porozumiewać się płynnie po niemiecku, musisz najpierw opanować podstawowy filar gramatyki – czasowniki. Zacznij od nauki tych najprostszych, a następnie ucząc się, zautomatyzuj także różnorodne formy czasowników nieregularnych. Skupienie się na najczęściej używanych czasownikach (które przedstawiliśmy 🙂) pomoże Ci szybciej zrozumieć i tworzyć zdania. Powodzenia!