Mowa zależna w języku angielskim (reported speech)

Zastanawiasz się, jak tworzyć zdania w mowie zależnej w języku angielskim? W artykule pokazujemy krok po kroku, jak działa mowa zależna (reported speech – angielski) i w prosty sposób wyjaśniamy jej zasady oraz zastosowanie. Opanuj z nami język angielski – mowa zależna stanie się dla Ciebie prosta raz na zawsze!

Mowa zależna – co takiego? Czym różnią się mowa zależna i mowa niezależna

Mowa niezależna (direct speech) to sposób przekazywania informacji za sprawą cytowania, np. Mom said, „I’m happy” – Mama powiedziała „jestem szczęśliwa” (dosłownie).

Natomiast mowa zależna (ang. reported speech) to sposób przekazywania wypowiedzi innych osób lub naszych własnych myśli w sposób pośredni. Oznacza to, że zamiast przytaczania czyjejś wypowiedzi dosłownie, streszczamy jej sens, dostosowując strukturę zdania i formy gramatyczne do kontekstu, np. Mom said that she was happy – Mama powiedziała, że jest szczęśliwa. 

W skrócie: nie cytujemy dokładnie słów danej osoby, a jedynie przekazujemy informację, że coś zostało powiedziane. 

Inne przykłady mowy zależnej

Mowa niezależna: 

• She asked „Are you coming?”.
• He said „Close the door”.

Mowa zależna:

• She asked if I was coming.
• He told me to close the door.

Już wiesz, czym różnią się od siebie mowa zależna i mowa niezależna – angielski to tylko jeden z wielu języków, w których ona występuje.

Podstawowe zasady tworzenia mowy zależnej w języku angielskim (reported speech – zasady)

Poniżej przedstawiamy, jak wygląda tworzenie mowy zależnej po angielsku. Dowiesz się również, co oznacza cofanie czasu – angielski potrafi zaskoczyć swoimi zasadami niejednego ucznia.

Zmiana czasu (następstwo czasów w języku angielskim, backshifting). Mowa zależna angielski – tabelka

Zjawisko następstwa czasów polega na konieczności cofnięcia się o jeden czas. 

Kiedy czasownik wprowadzający (np. said, told, asked) znajduje się w czasie przeszłym (zdanie nadrzędne), czas w zdaniu zależnym (czyli podrzędnym) musi zostać cofnięty o jeden stopień w przeszłość. Przykładowo dla czasu gramatycznego Past Simple (asked, told) będzie to czas Past Perfect (had asked, had told).

Zamianę ułatwi Ci poniższa tabela:

Następstwo czasów angielski – tabelka.

Pamiętaj! Jeśli czasownik wprowadzający występuje w czasie teraźniejszym, nie cofamy czasu. Opowiadamy o tym w dalszej części artykułu (sekcja: Wyjątki).

Zmiana zaimków osobowych 

Podobnie jak czasy, w mowie zależnej zmieniają się również zaimki osobowe. To kluczowe elementy zdania. 

Oto kilka przykładów:

• Direct speech: „I love you.” → reported speech: He said that he loved me.
• Direct speech: „We will visit your house.” → reported speech: They said that they would visit my house.

Zmiana określników czasu i miejsca

Słowa określające czas i miejsce są zmieniane w mowie zależnej, aby dostosować je do nowej perspektywy czasowej lub przestrzennej i jednocześnie zachować sens oryginalnej wypowiedzi. Przekazując treść, nie chcemy przytoczyć dokładnych słów, ale wciąż zależy nam na jasnym komunikacie. Zobacz więc, jak przykładowo odmienia się tomorrow w mowie zależnej.

Przykłady:

Brak zmiany czasu w niektórych przypadkach – WYJĄTKI od cofania czasów!

Gdy używamy mowy zależnej i niezależnej cofnięcie czasów w języku angielskim nie zawsze znajduje zastosowanie. Dla osób uczących się tego języka łatwiejsze będzie podzielenie zagadnień na dwie kategorie.

Kiedy zmieniamy czas? Reported speech – zasady

Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie przeszłym (said, told), cofamy czas w zdaniu zależnym.

• Direct speech: „I like coffee”.
• Reported speech: He said that he liked coffee.

Kiedy NIE zmieniamy czasu?

1. Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym (says, tells), NIE cofamy czasu:
   
   • Direct speech: „I like coffee.”
   • Reported speech: He says that he likes coffee.
2. Jeśli zdanie odnosi się do prawdy uniwersalnej lub sytuacji, która nadal trwa:
   
   • Direct speech: „Water boils at 100 degrees.”
   • Reported speech: He said that water boils at 100 degrees (nie cofamy czasu, bo to prawda uniwersalna).
   • Direct speech: „I like coffee.”
   • Reported speech: He said that he likes coffee (nie cofamy czasu, jeśli to nadal prawda – np. ta osoba wciąż lubi kawę).

Chcesz nauczyć
się angielskiego?

Mowa zależna w języku angielskim sprawia Ci trudność? Dzięki naszym lekcjom opanujesz ją bez problemu. Skorzystaj z darmowej lekcji próbnej i poczuj różnicę w nauce.

TAK, CHCĘ!

Struktura zdań w mowie zależnej – jak wygląda mowa zależna po angielsku?

Warto znać budowę zdań w mowie zależnej.

Zdania oznajmujące (reported statements)

Mowa zależna – konstrukcja: subject + reporting verb + that–clause.

• Direct speech: „I am tired.”
• Reported speech: She said that she was tired.

Zdania pytające (reported questions) – pytania w mowie zależnej

Konstrukcja: subject + reporting verb + if/whether + subject + verb.

• Direct speech: „Do you like coffee?”
• Reported speech: He asked if I liked coffee.

Mowa zależna angielski – pytania zachowują szyk zdania twierdzącego

Zdania rozkazujące i prośby (reported commands and requests)

Konstrukcja: subject + reporting verb + to–infinitive.

• Direct speech: „Please open the window”.
• Reported speech: He asked me to open the window.

Czasowniki używane w mowie zależnej (reporting verbs)

• Say – dla ogólnych wypowiedzi: She said that she was happy.
• Tell – z odbiorcą wypowiedzi: She told me that she was happy.
• Ask – dla pytań i próśb: He asked if I was coming.

Inne czasowniki: advise, suggest, promise, warn, explain, offer, insist.

Przykłady użycia powyższych czasowników w mowie zależnej:

• She advised me to study harder for my exams.
• He suggested going to the park that afternoon (uwaga: po czasowniku „suggest” nie stosuje się bezpośrednio to + infinitive).
• He promised to help me with my homework.
• He warned me to be careful when crossing the road.
• He explained to me that the button activates the alarm system.
• He offered to give me a ride to the station.
• He insisted on paying for the dinner.

Jeżeli to dla Ciebie za mało, podsyłamy więcej przykładów zdań z reporting verbs.

Mowa zależna a użycie czasowników modalnych w języku angielskim

W zależności od kontekstu i rodzaju czasownika modalnego, niektóre z nich zmieniają swoją formę, a inne pozostają niezmienione. 

1. Czasowniki modalne, które zmieniają formę w mowie zależnej

Will → Would

Will zmienia się na would w mowie zależnej.

Przykład:

• Direct speech: „I will help you”.
• Reported speech: She said that she would help me.

Can → Could

Can zmienia się na could.

Przykład:

• Direct speech: „I can swim fast”.
• Reported speech: He said that he could swim fast.

Shall → Should

Shall w znaczeniu propozycji lub sugestii zmienia się na should w mowie zależnej.

Przykład:

• Direct speech: „Shall we go out for dinner?”.
• Reported speech: He asked if they should go out for dinner.

W pytaniach o przyszłość shall zmienia się na would:

• Direct speech: „What shall I do?”.
• Reported speech: He asked what he would do.

May → Might

May w mowie zależnej zmienia się na might.

Przykład:

• Direct speech: „It may rain tomorrow”.

Reported speech: She said that it might rain the next day.

2. Czasowniki modalne, które pozostają niezmienione w mowie zależnej

Niektóre czasowniki modalne, takie jak could, would, should, might i ought to, pozostają takie same.

Przykłady:

• Direct speech: „I could help you with your homework”.
• Reported speech: She said that she could help me with my homework.
• Direct speech: „You should study harder”.
• Reported speech: He said that I should study harder.
• Direct speech: „It might snow tonight”.
• Reported speech: She said that it might snow that night.

Trudności i typowe błędy w mowie zależnej 

Brak cofania czasów w zdaniach, które tego wymagają

• Direct speech: I am studying English.
• Niepoprawne reported speech: She said she is studying English.
• Poprawne reported speech: She said she was studying English.

Cofanie czasów w sytuacjach, gdy czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym

Gdy czasownik wprowadzający pojawia się w czasie teraźniejszym, np. czasie Present Simple, nie ma konieczności cofania czasów, bo jest mało prawdopodobne, że upodobania danej osoby zdążyły się zmienić.

• Direct speech: I like coffee.
• Niepoprawne reported speech: He says that he liked coffee.
• Poprawne reported speech: He says that he likes coffee.

Niewłaściwa zmiana zaimków osobowych

• Direct speech: I’ll help you.
• Niepoprawne reported speech: She said that I’ll help you.
• Poprawne reported speech: She said that she would help me.

Brak zmiany określników czasu/miejsca

• Direct speech: I’ll see you here tomorrow.
• Niepoprawne reported speech: She said she would see me here tomorrow.
• Poprawne reported speech: She said she would see me there the next day.

Problemy z poprawnym doborem czasownika wprowadzającego

• Direct speech: You should visit your grandmother.
• Niepoprawne Reported speech: She explained me to visit my grandmother.

Poprawne Reported speech: She advised me to visit my grandmother.

Praktyczne wskazówki i ćwiczenia

Teraz, gdy już wiesz, jak wygląda mowa zależna, znasz zasady gramatyki i tworzenia pytań, tylko kilka kroków dzieli Cię od mówienia jak native!

Zrozumienie podstaw – zacznij od teorii

• Upewnij się, że dobrze rozumiesz zasady mowy zależnej: cofanie czasów, zmiana zaimków, określników czasu i miejsca oraz struktury zdań wprowadzanych przez różne czasowniki. 
• Stwórz własne notatki, by szlifować nabytą wiedzę np. tabelę cofania czasów i listę czasowników wprowadzających.

Sprawdź się!

Zamień mowę niezależną na mowę zależną.

1. Direct speech: „I am going to the cinema tonight”.
   (He said…)
   
2. Direct speech: „We saw this movie yesterday”.
   (She told me…)
   
3. Direct speech: „I will call you tomorrow”.
   (He promised…)
   
4. Direct speech: „Do you like pizza?”.
   (She asked…)
   
5. Direct speech: „Where is your book?”.
   (The teacher asked me…)
   

Odpowiedzi:

1. He said that he was going to the cinema that night.
2. She told me that they had seen that movie the day before.
3. He promised that he would call me the next day.
4. She asked if I liked pizza.
5. The teacher asked me where my book was.

Podsumowanie – mowa zależna

Już wiesz, czym jest mowa zależna – angielski z pewnością stanie się prostszy z tą wiedzą. Pamiętaj, że poprawne użycie mowy zależnej to niezwykle ważna umiejętność w każdym języku. Mowy zależnej używamy niemal w każdej dziedzinie życia!

Jeżeli zainteresowała Cię mowa zależna – język angielski, możesz przeczytać inne artykuły dostępne w internecie. W przypadku pytań zapraszamy Cię do skorzystania z naszych kursów i wspólnej nauki angielskiego online!e w internecie. W przypadku pytań zapraszamy Cię do skorzystania z naszej oferty kursów i wspólnej nauki angielskiego online!