Mowa zależna w języku angielskim (reported speech)

Chcesz nauczyć się, jak w języku angielskim opowiadać o tym, co ktoś powiedział, w sposób bardziej naturalny? Dowiedz się, jak działa mowa zależna, i opanuj tę umiejętność raz na zawsze! Mowa zależna (ang. Reported Speech) w języku angielskim to sposób przekazywania wypowiedzi innych osób lub naszych własnych myśli w sposób pośredni, bez dosłownego cytowania słów. Zapraszamy Cię do zgłębienia tego tematu!
Mowa zależna (reported speech) a mowa niezależna (direct speech)
Mowa niezależna to sposób przekazywania informacji za sprawą cytowania, np.
- Mom said, „I’m happy”. – Mama powiedziała (dosłownie), „Jestem szczęśliwa”.
W mowie zależnej zamiast przytaczać czyjąś wypowiedź dokładnie, streszczamy jej sens, dostosowując strukturę zdania i formy gramatyczne do kontekstu wypowiedzi, np.
- Mom said that she was happy. – Mama powiedziała, że jest szczęśliwa.
W skrócie: nie cytujemy dokładnej wypowiedzi danej osoby, a jedynie przekazujemy informację, że coś zostało powiedziane.
Inne przykłady:
Mowa niezależna:
- She asked, „Are you coming?”
- He said, „Close the door”.
Mowa zależna:
- She asked if I was coming.
- He told me to close the door.
Podstawowe zasady tworzenia mowy zależnej w języku angielskim
Poniżej przedstawiamy, jak wygląda tworzenie mowy zależnej po angielsku.
Zmiana czasu (następstwo czasów w języku angielskim, backshifting)
Zjawisko następstwa czasów polega na konieczności cofnięcia się o jeden czas.
Kiedy czasownik wprowadzający (np. said, told, asked) znajduje się w czasie przeszłym (zdanie nadrzędne), czas w zdaniu zależnym (zdaniu podrzędnym) musi zostać cofnięty o jeden stopień w przeszłość (tzw. następstwo czasów) –> dla czasu gramatycznego Past Simple (asked, told) będzie to czas Past Perfect (had asked, had told).
Poszczególne zamiany z pewnością ułatwi poniższa tabela:
Mowa niezależna (Direct Speech) | Mowa zależna (Reported Speech) |
Present Simple (I like coffee) | Past Simple (He said he liked coffee) |
Present Continuous (I am eating lunch) | Past Continuous (He said he was eating lunch) |
Present Perfect (I have finished my homework) | Past Perfect (She said she had finished her homework) |
Past Simple (I went to the party) | Past Perfect (He said he had gone to the party) |
Past Continuous (I was watching TV) | Past Perfect Continuous (She said she had been watching TV) |
Future Simple (I will call you tomorrow) | Future in the Past (He said he would call me the next day) |
Nieco inaczej sytuacja przedstawia się w przypadkach, gdy czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym (says, tells, asks), wówczas cofanie czasów nie występuje. Powiemy o tym w dalszej części artykułu (“Wyjątki”).
Zmiana zaimków osobowych
Podobnie jak czasy, w mowie zależnej zmieniają się również zaimki osobowe. Są to kluczowe dla właściwej komunikacji elementy zdania.
Oto kilka przykładów:
– Direct Speech: „I love you.” –> Reported Speech: He said that he loved me.
– Direct Speech: „We will visit your house.” –> Reported Speech: They said that they would visit my house.
Zmiana określników czasu i miejsca
Słowa określające czas i miejsce w mowie niezależnej są zmieniane w mowie zależnej, aby dostosować je do nowej perspektywy czasowej lub przestrzennej i jednocześnie zachować sens oryginalnej wypowiedzi. Przekazując treść, nie chcemy przytoczyć dokładnych słów, ale wciąż zależy nam na jasnym komunikacie.
Przykłady:
Mowa niezależna (Direct Speech) | Mowa zależna (Reported Speech) |
today → that day | „I am happy today.” → He said that he was happy that day. |
yesterday → the day before | „I saw her yesterday.” → He said that he had seen her the day before. |
tomorrow → the next day | „I will call you tomorrow.” → She said that she would call me the next day. |
now → then | „I need it now.” → He said that he needed it then. |
ago → before | „I met him two days ago.” → She said that she had met him two days before. |
next week → the following week | „We are going on vacation next week.” → They said that they were going on vacation the following week. |
last week → the previous week | „I was sick last week.” → He said that he had been sick the previous week. |
Mowa niezależna (Direct Speech) | Mowa zależna (Reported Speech) |
here → there | „I’ll meet you here.” → She said that she would meet me there. |
this → that | „This is my book.” → He said that that was his book. |
these → those | „These are my shoes.” → She said that those were her shoes. |
Brak zmiany czasu w niektórych przypadkach – WYJĄTKI od cofania czasów!
Nie zawsze cofnięcie czasów znajduje zastosowanie, gdy używamy mowy zależnej i niezależnej. Sama świadomość istnienia wielu czasów w języku angielskim może przyprawiać o zawrót głowy. Dla osób uczących się tego języka łatwiejsze będzie podzielenie zagadnień na dwie kategorie:
Kiedy zmieniamy czas?
- Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie przeszłym (said, told), cofamy czas w zdaniu zależnym:
- Direct Speech: „I like coffee.”
Reported Speech: He said that he liked coffee.
- Direct Speech: „I like coffee.”
Kiedy NIE zmieniamy czasu?
- Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym (says, tells), NIE cofamy czasu:
- Direct Speech: „I like coffee.”
Reported Speech: He says that he likes coffee.
- Direct Speech: „I like coffee.”
- Jeśli zdanie odnosi się do prawdy uniwersalnej lub sytuacji, która nadal trwa:
- Direct Speech: „Water boils at 100 degrees.”
Reported Speech: He said that water boils at 100 degrees.
(Nie cofamy czasu, bo to prawda uniwersalna) - Direct Speech: „I like coffee.”
Reported Speech: He said that he likes coffee.
(Nie cofamy czasu, jeśli to nadal prawda – np. ta osoba wciąż lubi kawę).
- Direct Speech: „Water boils at 100 degrees.”

Chcesz nauczyć
się angielskiego?
Mowa zależna w języku angielskim sprawia Ci trudność? Dzięki naszym lekcjom opanujesz ją bez problemu. Skorzystaj z darmowej lekcji próbnej i poczuj różnicę w nauce.
Struktura zdań w mowie zależnej – jak wygląda mowa zależna po angielsku?
Warto znać budowę zdań w mowie zależnej. Przedstawiamy ją poniżej.
Zdania oznajmujące (reported statements)
Konstrukcja: Subject + reporting verb + that-clause
- Direct Speech: „I am tired.”
- Reported Speech: She said that she was tired.
Zdania pytające (reported questions)
Konstrukcja: Subject + reporting verb + if/whether + subject + verb
- Direct Speech: „Do you like coffee?”
- Reported Speech: He asked if I liked coffee.
Pytania w mowie zależnej zachowują szyk zdania twierdzącego.
Zdania rozkazujące i prośby (reported commands and requests)
Konstrukcja: Subject + reporting verb + to-infinitive
- Direct Speech: „Please open the window.”
- Reported Speech: He asked me to open the window.
Czasowniki używane w mowie zależnej (reporting verbs)
- Say – dla ogólnych wypowiedzi:
She said that she was happy. - Tell – z odbiorcą wypowiedzi:
She told me that she was happy. - Ask – dla pytań i próśb:
He asked if I was coming.
Inne czasowniki: advise, suggest, promise, warn, explain, offer, insist.
Przykłady użycia powyższych czasowników w mowie zależnej:
- She advised me to study harder for my exams.
- He suggested going to the park that afternoon. (Uwaga: Po czasowniku „suggest” nie stosuje się bezpośrednio to + infinitive!)
- He promised to help me with my homework.
- He warned me to be careful when crossing the road.
- He explained to me that the button activates the alarm system.
- He offered to give me a ride to the station.
- He insisted on paying for the dinner.
Jeżeli to dla Ciebie za mało, podsyłamy więcej przykładów zdań z reporting verbs.
Mowa zależna a użycie czasowników modalnych w języku angielskim
W mowie zależnej (Reported Speech) w zależności od rodzaju czasownika modalnego i kontekstu, niektóre z nich zmieniają swoją formę, a inne pozostają niezmienione.
1. Czasowniki modalne, które zmieniają formę w mowie zależnej
a) Will → Would
- Will zmienia się na Would w mowie zależnej.
Przykład:
- Direct Speech: „I will help you.”
- Reported Speech: She said that she would help me.
b) Can → Could
- Can zmienia się na Could.
Przykład:
- Direct Speech: „I can swim fast.”
- Reported Speech: He said that he could swim fast.
c) Shall → Should
- Shall w znaczeniu propozycji lub sugestii zmienia się na Should.
Przykład:
- Direct Speech: „Shall we go out for dinner?”
- Reported Speech: He asked if they should go out for dinner.
- W pytaniach o przyszłość, Shall zmienia się na Would:
- Direct Speech: „What shall I do?”
- Reported Speech: He asked what he would do.
d) May → Might
- May zmienia się na Might w mowie zależnej.
Przykład:
- Direct Speech: „It may rain tomorrow.”
- Reported Speech: She said that it might rain the next day.
2. Czasowniki modalne, które pozostają niezmienione w mowie zależnej
Niektóre czasowniki modalne, takie jak could, would, should, might i ought to, pozostają takie same w mowie zależnej.
Przykłady:
- Direct Speech: „I could help you with your homework.”
- Reported Speech: She said that she could help me with my homework.
- Direct Speech: „You should study harder.”
- Reported Speech: He said that I should study harder.
- Direct Speech: „It might snow tonight.”
- Reported Speech: She said that it might snow that night.

Trudności i typowe błędy w mowie zależnej
Brak cofania czasów w zdaniach, które tego wymagają:
- Direct Speech: „I am studying English.”
- Niepoprawne Reported Speech: She said she is studying English.
- Poprawne Reported Speech: She said she was studying English.
Cofanie czasów w sytuacjach, gdy czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym:
Gdy czasownik wprowadzający pojawia się w czasie teraźniejszym, np. czasie Present Simple, nie ma konieczności cofania czasów, bo jest małe prawdopodobieństwo, że upodobania danej osoby zdążyły się zmienić.
Oto przykład:
- Direct Speech: „I like coffee.”
- Niepoprawne Reported Speech: He says that he liked coffee.
- Poprawne Reported Speech: He says that he likes coffee. –> ten przykład pojawia się drugi raz, byś na pewno zapamiętał/a, że upodobania raczej się nie zmieniają i nie ma tu zastosowania zmiana czasów 🙂
Niewłaściwa zmiana zaimków osobowych:
- Direct Speech: „I’ll help you.”
- Niepoprawne Reported Speech: She said that I’ll help you.
- Poprawne Reported Speech: She said that she would help me.
Brak zmiany określników czasu/miejsca:
- Direct Speech: „I’ll see you here tomorrow.”
- Niepoprawne Reported Speech: She said she would see me here tomorrow.
- Poprawne Reported Speech: She said she would see me there the next day.
Problemy z poprawnym doborem czasownika wprowadzającego:
- Direct Speech: „You should visit your grandmother.”
- Niepoprawne Reported Speech: She explained me to visit my grandmother.
- Poprawne Reported Speech: She advised me to visit my grandmother.
Praktyczne wskazówki i ćwiczenia – mowa zależna
Teraz, gdy już wiesz, jak wygląda mowa zależna, znasz zasady gramatyki i tworzenia pytań, tylko kilka kroków dzieli Cię od mówienia jak prawdziwy native!
1. Zrozumienie podstaw – zacznij od teorii
- Upewnij się, że dobrze rozumiesz zasady mowy zależnej: cofanie czasów, zmiana zaimków, określników czasu i miejsca oraz struktury zdań wprowadzanych przez różne czasowniki.
- Stwórz własne notatki, by szlifować nabytą wiedzę np. tabelę cofania czasów i listę czasowników wprowadzających.
Sprawdź się!
Przekształć podane zdania na mowę zależną, uwzględniając cofanie czasów, zmianę zaimków oraz określników czasu i miejsca.
- Direct Speech: „I am going to the cinema tonight.”
(He said…) - Direct Speech: „We saw this movie yesterday.”
(She told me…) - Direct Speech: „I will call you tomorrow.”
(He promised…) - Direct Speech: „Do you like pizza?”
(She asked…) - Direct Speech: „Where is your book?”
(The teacher asked me…)
Odpowiedzi:
- He said that he was going to the cinema that night.
- She told me that they had seen that movie the day before.
- He promised that he would call me the next day.
- She asked if I liked pizza.
- The teacher asked me where my book was.
Podsumowanie – mowa zależna
Pamiętaj, że poprawne użycie mowy zależnej to niezwykle ważna umiejętność. Mowy zależnej używamy niemal w każdej dziedzinie życia!
Jeżeli zainteresował Cię ten temat, możesz przeczytać inne artykuły dostępne w internecie. W przypadku pytań zapraszamy Cię do skorzystania z naszej oferty kursów i wspólnej nauki angielskiego online!