Mowa zależna w języku angielskim (reported speech)

Mowa zależna w języku angielskim

Chcesz nauczyć się, jak w języku angielskim opowiadać o tym, co ktoś powiedział, w sposób bardziej naturalny? Dowiedz się, jak działa mowa zależna, i opanuj tę umiejętność raz na zawsze! Mowa zależna (ang. Reported Speech) w języku angielskim to sposób przekazywania wypowiedzi innych osób lub naszych własnych myśli w sposób pośredni, bez dosłownego cytowania słów. Zapraszamy Cię do zgłębienia tego tematu!

Mowa zależna (reported speech) a mowa niezależna (direct speech)

Mowa niezależna to sposób przekazywania informacji za sprawą cytowania, np.

  • Mom said, „I’m happy”. – Mama powiedziała (dosłownie), „Jestem szczęśliwa”.

W mowie zależnej zamiast przytaczać czyjąś wypowiedź dokładnie, streszczamy jej sens, dostosowując strukturę zdania i formy gramatyczne do kontekstu wypowiedzi, np.

  • Mom said that she was happy. – Mama powiedziała, że jest szczęśliwa. 

W skrócie: nie cytujemy dokładnej wypowiedzi danej osoby, a jedynie przekazujemy informację, że coś zostało powiedziane. 

Inne przykłady:

Mowa niezależna: 

  • She asked, „Are you coming?”
  • He said, „Close the door”.

Mowa zależna:

  • She asked if I was coming.
  • He told me to close the door.

Podstawowe zasady tworzenia mowy zależnej w języku angielskim

Poniżej przedstawiamy, jak wygląda tworzenie mowy zależnej po angielsku. 

Zmiana czasu (następstwo czasów w języku angielskim, backshifting)

Zjawisko następstwa czasów polega na konieczności cofnięcia się o jeden czas. 

Kiedy czasownik wprowadzający (np. said, told, asked) znajduje się w czasie przeszłym (zdanie nadrzędne), czas w zdaniu zależnym (zdaniu podrzędnym) musi zostać cofnięty o jeden stopień w przeszłość (tzw. następstwo czasów) –> dla czasu gramatycznego Past Simple (asked, told) będzie to czas Past Perfect (had asked, had told).

Poszczególne zamiany z pewnością ułatwi poniższa tabela:

Mowa niezależna (Direct Speech)Mowa zależna (Reported Speech)
Present Simple (I like coffee)Past Simple (He said he liked coffee)
Present Continuous (I am eating lunch)Past Continuous (He said he was eating lunch)
Present Perfect (I have finished my homework)Past Perfect (She said she had finished her homework)
Past Simple (I went to the party)Past Perfect (He said he had gone to the party)
Past Continuous (I was watching TV)Past Perfect Continuous (She said she had been watching TV)
Future Simple (I will call you tomorrow)Future in the Past (He said he would call me the next day)

Nieco inaczej sytuacja przedstawia się w przypadkach, gdy czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym (says, tells, asks), wówczas cofanie czasów nie występuje. Powiemy o tym w dalszej części artykułu (“Wyjątki”).

Zmiana zaimków osobowych 

Podobnie jak czasy, w mowie zależnej zmieniają się również zaimki osobowe. Są to kluczowe dla właściwej komunikacji elementy zdania. 

Oto kilka przykładów:

 – Direct Speech: „I love you.” –> Reported Speech: He said that he loved me.

– Direct Speech: „We will visit your house.” –> Reported Speech: They said that they would visit my house.

Zmiana określników czasu i miejsca

Słowa określające czas i miejsce w mowie niezależnej są zmieniane w mowie zależnej, aby dostosować je do nowej perspektywy czasowej lub przestrzennej i jednocześnie zachować sens oryginalnej wypowiedzi. Przekazując treść, nie chcemy przytoczyć dokładnych słów, ale wciąż zależy nam na jasnym komunikacie. 

Przykłady:

Mowa niezależna (Direct Speech)Mowa zależna (Reported Speech)
todaythat day„I am happy today.” → He said that he was happy that day.
yesterdaythe day before„I saw her yesterday.” → He said that he had seen her the day before.
tomorrowthe next day„I will call you tomorrow.” → She said that she would call me the next day.
nowthen„I need it now.” → He said that he needed it then.
agobefore„I met him two days ago.” → She said that she had met him two days before.
next weekthe following week„We are going on vacation next week.” → They said that they were going on vacation the following week.
last weekthe previous week„I was sick last week.” → He said that he had been sick the previous week.
Mowa niezależna (Direct Speech)Mowa zależna (Reported Speech)
herethere„I’ll meet you here.” → She said that she would meet me there.
thisthat„This is my book.” → He said that that was his book.
thesethose„These are my shoes.” → She said that those were her shoes.

Brak zmiany czasu w niektórych przypadkach – WYJĄTKI od cofania czasów!

Nie zawsze cofnięcie czasów znajduje zastosowanie, gdy używamy mowy zależnej i niezależnej. Sama świadomość istnienia wielu czasów w języku angielskim może przyprawiać o zawrót głowy. Dla osób uczących się tego języka łatwiejsze będzie podzielenie zagadnień na dwie kategorie:

Kiedy zmieniamy czas?

  • Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie przeszłym (said, told), cofamy czas w zdaniu zależnym:
    • Direct Speech: „I like coffee.”
      Reported Speech: He said that he liked coffee.

Kiedy NIE zmieniamy czasu?

  1. Jeśli czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym (says, tells), NIE cofamy czasu:
    • Direct Speech: „I like coffee.”
      Reported Speech: He says that he likes coffee.
  2. Jeśli zdanie odnosi się do prawdy uniwersalnej lub sytuacji, która nadal trwa:
    • Direct Speech: „Water boils at 100 degrees.”
      Reported Speech: He said that water boils at 100 degrees.
      (Nie cofamy czasu, bo to prawda uniwersalna)
    • Direct Speech: „I like coffee.”
      Reported Speech: He said that he likes coffee.
      (Nie cofamy czasu, jeśli to nadal prawda – np. ta osoba wciąż lubi kawę).

zadowolony uczeń szkoły językowej zapisał się na darmową lekcję próbną nauki języka obcego online

Chcesz nauczyć
się angielskiego?

Mowa zależna w języku angielskim sprawia Ci trudność? Dzięki naszym lekcjom opanujesz ją bez problemu. Skorzystaj z darmowej lekcji próbnej i poczuj różnicę w nauce.


Struktura zdań w mowie zależnej – jak wygląda mowa zależna po angielsku?

Warto znać budowę zdań w mowie zależnej. Przedstawiamy ją poniżej.

Zdania oznajmujące (reported statements)

Konstrukcja: Subject + reporting verb + that-clause

  • Direct Speech: „I am tired.”
  • Reported Speech: She said that she was tired.

Zdania pytające (reported questions)

Konstrukcja: Subject + reporting verb + if/whether + subject + verb

  • Direct Speech: „Do you like coffee?”
  • Reported Speech: He asked if I liked coffee.

Pytania w mowie zależnej zachowują szyk zdania twierdzącego.

Zdania rozkazujące i prośby (reported commands and requests)

Konstrukcja: Subject + reporting verb + to-infinitive

  • Direct Speech: „Please open the window.”
  • Reported Speech: He asked me to open the window.

Czasowniki używane w mowie zależnej (reporting verbs)

  • Say – dla ogólnych wypowiedzi:
    She said that she was happy.
  • Tell – z odbiorcą wypowiedzi:
    She told me that she was happy.
  • Ask – dla pytań i próśb:
    He asked if I was coming.

Inne czasowniki: advise, suggest, promise, warn, explain, offer, insist.

Przykłady użycia powyższych czasowników w mowie zależnej:

  • She advised me to study harder for my exams.
  • He suggested going to the park that afternoon. (Uwaga: Po czasowniku „suggest” nie stosuje się bezpośrednio to + infinitive!)
  • He promised to help me with my homework.
  • He warned me to be careful when crossing the road.
  • He explained to me that the button activates the alarm system.
  • He offered to give me a ride to the station.
  • He insisted on paying for the dinner.

Jeżeli to dla Ciebie za mało, podsyłamy więcej przykładów zdań z reporting verbs.

Mowa zależna a użycie czasowników modalnych w języku angielskim

W mowie zależnej (Reported Speech) w zależności od rodzaju czasownika modalnego i kontekstu, niektóre z nich zmieniają swoją formę, a inne pozostają niezmienione. 

1. Czasowniki modalne, które zmieniają formę w mowie zależnej

a) Will → Would

  • Will zmienia się na Would w mowie zależnej.

Przykład:

  • Direct Speech: „I will help you.”
  • Reported Speech: She said that she would help me.

b) Can → Could

  • Can zmienia się na Could.

Przykład:

  • Direct Speech: „I can swim fast.”
  • Reported Speech: He said that he could swim fast.

c) Shall → Should

  • Shall w znaczeniu propozycji lub sugestii zmienia się na Should.

Przykład:

  • Direct Speech: „Shall we go out for dinner?”
  • Reported Speech: He asked if they should go out for dinner.
  • W pytaniach o przyszłość, Shall zmienia się na Would:
    • Direct Speech: „What shall I do?”
    • Reported Speech: He asked what he would do.

d) May → Might

  • May zmienia się na Might w mowie zależnej.

Przykład:

  • Direct Speech: „It may rain tomorrow.”
  • Reported Speech: She said that it might rain the next day.

2. Czasowniki modalne, które pozostają niezmienione w mowie zależnej

Niektóre czasowniki modalne, takie jak could, would, should, mightought to, pozostają takie same w mowie zależnej.

Przykłady:

  • Direct Speech: „I could help you with your homework.”
  • Reported Speech: She said that she could help me with my homework.
  • Direct Speech: „You should study harder.”
  • Reported Speech: He said that I should study harder.
  • Direct Speech: „It might snow tonight.”
  • Reported Speech: She said that it might snow that night.
Język angielski mowa zależna

Trudności i typowe błędy w mowie zależnej 

Brak cofania czasów w zdaniach, które tego wymagają:

  • Direct Speech: „I am studying English.”
  • Niepoprawne Reported Speech: She said she is studying English.
  • Poprawne Reported Speech: She said she was studying English.

Cofanie czasów w sytuacjach, gdy czasownik wprowadzający jest w czasie teraźniejszym:

Gdy czasownik wprowadzający pojawia się w czasie teraźniejszym, np. czasie Present Simple, nie ma konieczności cofania czasów, bo jest małe prawdopodobieństwo, że upodobania danej osoby zdążyły się zmienić.

Oto przykład:

  • Direct Speech: „I like coffee.”
  • Niepoprawne Reported Speech: He says that he liked coffee.
  • Poprawne Reported Speech: He says that he likes coffee. –> ten przykład pojawia się drugi raz, byś na pewno zapamiętał/a, że upodobania raczej się nie zmieniają i nie ma tu zastosowania zmiana czasów 🙂

Niewłaściwa zmiana zaimków osobowych:

  • Direct Speech: „I’ll help you.”
  • Niepoprawne Reported Speech: She said that I’ll help you.
  • Poprawne Reported Speech: She said that she would help me.

Brak zmiany określników czasu/miejsca:

  • Direct Speech: „I’ll see you here tomorrow.”
  • Niepoprawne Reported Speech: She said she would see me here tomorrow.
  • Poprawne Reported Speech: She said she would see me there the next day.

Problemy z poprawnym doborem czasownika wprowadzającego:

  • Direct Speech: „You should visit your grandmother.”
  • Niepoprawne Reported Speech: She explained me to visit my grandmother.
  • Poprawne Reported Speech: She advised me to visit my grandmother.

Praktyczne wskazówki i ćwiczenia – mowa zależna

Teraz, gdy już wiesz, jak wygląda mowa zależna, znasz zasady gramatyki i tworzenia pytań, tylko kilka kroków dzieli Cię od mówienia jak prawdziwy native!

1. Zrozumienie podstaw – zacznij od teorii

  • Upewnij się, że dobrze rozumiesz zasady mowy zależnej: cofanie czasów, zmiana zaimków, określników czasu i miejsca oraz struktury zdań wprowadzanych przez różne czasowniki. 
  • Stwórz własne notatki, by szlifować nabytą wiedzę np. tabelę cofania czasów i listę czasowników wprowadzających.

Sprawdź się!

Przekształć podane zdania na mowę zależną, uwzględniając cofanie czasów, zmianę zaimków oraz określników czasu i miejsca.

  1. Direct Speech: „I am going to the cinema tonight.”
    (He said…)
  2. Direct Speech: „We saw this movie yesterday.”
    (She told me…)
  3. Direct Speech: „I will call you tomorrow.”
    (He promised…)
  4. Direct Speech: „Do you like pizza?”
    (She asked…)
  5. Direct Speech: „Where is your book?”
    (The teacher asked me…)

Odpowiedzi:

  1. He said that he was going to the cinema that night.
  2. She told me that they had seen that movie the day before.
  3. He promised that he would call me the next day.
  4. She asked if I liked pizza.
  5. The teacher asked me where my book was.

Podsumowanie – mowa zależna

Pamiętaj, że poprawne użycie mowy zależnej to niezwykle ważna umiejętność. Mowy zależnej używamy niemal w każdej dziedzinie życia!

Jeżeli zainteresował Cię ten temat, możesz przeczytać inne artykuły dostępne w internecie. W przypadku pytań zapraszamy Cię do skorzystania z naszej oferty kursów i wspólnej nauki angielskiego online!