Odmiana czasownika TO BE w czasie przeszłym, czasie teraźniejszym i przyszłym

Drogi czytelniku, jeśli jesteś początkujący w nauce gramatyki języka angielskiego, na pewno mierzysz się z problemem właściwej konjugacji czasownika „być”. Temat ten jest wyjątkowo ciekawy: odmiana „to be”. Jest ona kluczowa nie tylko we wszystkich czasach gramatycznych, lecz także w stronie biernej i innych konstrukcjach.

Poniżej przedstawiamy zbiór wiedzy, z którego dowiesz się choćby, jak odmieniać jeden z najważniejszych czasowników przez wszystkie czasy, jaką rolę w zdaniu pełni podmiot, czy też czym różni się często używany styl formalny od nieformalnego. Artykuł ten pomoże ci także usystematyzować wszystkie zdobyte wcześniej informacje. 

Zapraszamy do lektury!

Odmiana czasownika być – angielski (Odmiana „to be”)

Jak w każdym języku nowożytnym, również w języku angielskim występuje mnogość odmian podstawowych słów stanowiących rdzeń języka. Trudno się temu dziwić. Czasowniki w języku angielskim muszą przybierać różne formy w różnych kontekstach, ponieważ wymaga tego złożoność języka. Skuteczne nauczanie tych zagadnień zawsze stanowi wyzwanie, jednak właściwe usystematyzowanie wiedzy, poparte przez praktyczne przykłady, pozwala uczynić ten temat znacznie bardziej przystępnym.

Odmiana czasownika TO BE w czasie teraźniejszym

W czasach teraźniejszych podstawowa odmiana „być” przyjmuje trzy formy:

• I am
• You are
• He/She/It is 
• We are
• You are
• They are

Czas present simple

W najbardziej podstawowym czasie, od którego rozpoczyna się naukę angielskiego, odmiana „być” jest niezwykle prosta. Twierdzenie z użyciem tego czasownika buduje się według schematu, bez zastosowania operatora „do”, a więc inaczej, niż w standardowym szyku:

• Osoba + (to be) (I am good at martial arts. – Jestem dobry w sztukach walki.)
• Osoba + (to be) + not (You are not interested in maths. – Wy/Ty nie jesteście zainteresowani/y matematyką.)

Aby sformułować pytanie, konieczne jest ułożenie szyku przestawnego. Wystarczy przestawić kolejność zaimka i czasownika, tak aby czasownik znalazł się na początku zdania. Zabieg taki nosi nazwę „inwersja”. Inwersję będziemy stosować przy budowie pytań w każdym innym czasie.

• (To be) + osoba + czasownik (Is the teacher at home? – Czy nauczyciel jest w domu?)

Czas present continuous

W czasie teraźniejszym ciągłym, czasownik „być” może występować pod postacią zwykłego czasownika. O wiele częściej jednak, spotkamy się z nim w roli czasownika posiłkowego, który będzie odmieniany zależnie od osoby. Czasownik, z racji na obecność końcówki -ing, przyjmie formę „being”:

• Osoba + (to be) + czasownik (She is being mean to me. – Ona jest teraz dla mnie niemiła.)
• Osoba + (to be) + not + czasownik (She is not being mean to me. – Ona nie jest teraz dla mnie niemiła.)
• (To be) + osoba + czasownik (Is she being mean to me? – Czy ona teraz jest dla mnie niemiła?)

Czas present perfect

W przypadku czasu present perfect, czasownik „to be” przybiera swoją trzecią formę, a więc „been”. Nie stanowi on tutaj stałego elementu zdania. Tę rolę przybiera czasownik posiłkowy „have” – „mieć”.

• Osoba + have/has + (to be) (I have been happy since friday. – Jestem szczęśliwy od piątku.)
• Osoba + have/has + not + (to be) (I have not been happy since friday. – Nie jestem szczęśliwy od piątku.)
• Have/has + osoba + (to be) (Have you been happy since friday? – Czy jesteś szczęśliwy od piątku?)

Czas present perfect continuous

Czas ten stanowi logiczną mieszankę znaczeń i budowy czasu present perfect oraz present continuous. Z tego też powodu, „to be” będzie tutaj znów zawsze obecne w charakterze czasownika posiłkowego. Co ciekawe, w przypadku tego czasu, użycie „to be” jako normalnego czasownika jest wykluczone.

• Osoba + have/has + (to be) + czasownik (I have been cleaning my house since 2 pm. – Czyszczę swój dom od czternastej.)
• Osoba + have/has + not + (to be) + czasownik (I have not been cleaning my house since 2 pm. – Nie czyszczę swojego domu od czternastej.)
• Have/Has + osoba + (to be) + czasownik (Have I been cleaning my house since 2 pm? – Czy ty czyściłeś swój dom od czternastej?)

Chcesz nauczyć
się angielskiego?

Odmiana „to be” w angielskim – masz z nią problem? To kluczowy czasownik, a my pomożemy Ci go opanować na dobre! Zapisz się na darmową lekcję próbną i zobacz, jak szybko możesz robić postępy.

ZAPISUJĘ SIĘ!

TO BE odmiana – czas przeszły

W czasach przeszłych podstawowa odmiana „być” prezentuje się następująco:

• I was
• You were
• He/She/It was
• We were
• You were
• They were

Czas past simple

W czasie past simple, konstrukcja zdań przeczących, twierdzących i pytań jest analogiczna do konstrukcji zaprezentowanej przy czasie present simple. Jedyną różnicę stanowi zastosowanie drugiej formy „to be”, a więc „was” lub „were”, zależnie od osoby:

• Yes, I was at school. – Tak, byłem w szkole.
• No, I wasn’t at school. – Nie, nie było mnie w szkole.
• Were you at school? – Czy byłe/aś w szkole?

Czas past continuous

W tym przypadku również nie trzeba tłumaczyć zawiłości językowych, ponieważ schemat jest analogiczny do schematu present continuous. Przywołajmy jednak zmienione przykłady, aby lepiej zobrazować zagadnienie:

• He was being mean to me. – On był dla mnie niemiły.
• She was not being mean to me. – Ona nie była dla mnie niemiła.
• Was she being mean to me? – Czy ona była dla mnie niemiła?

Czas past perfect

Konstrukcja prezentuje się niemal identycznie do czasu present perfect. Należy jedynie zamienić element „have/has” na „had”.

• You had been outside. – Byłeś na dworze.
• You hadn’t been outside. – Nie było cię na dworze.
• Where had you been? – Gdzie byłeś?

Czas past perfect continuous

W przypadku czasu past perfect continuous, cała różnica między nim, a present perfect continuous, również polega na tym, że stosuje się „had”, zamiast „have/has”.

• You had been standing there for 3 minutes. – Stałeś tam przez 3 minuty.
• You hadn’t been standing there for 3 minutes. – nie stałeś tam przez 3 minuty.
• Why had you been standing there for 3 minutes? – Dlaczego stałeś tam przez 3 minuty?

Użycie czasownika TO BE w czasie przyszłym

W czasach przyszłych podstawowa odmiana „być” wygląda w następujący sposób:

• I will be
• You will be
• He/She/It will be
• We will be
• You will be
• They will be

Czas future simple

Odmiana „to be” w czasach przyszłych jest najprostszym zagadnieniem związanym z tematem. Tutaj bowiem, wszystkie osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej konstruujemy za pomocą nieulegającego zmianie czasownika modalnego „will” oraz nieodmienionego „to be”.

• She will be here about 3 o’clock. – Ona będzie tu o trzeciej / piętnastej.
• She will not be here about 3 o’clock. – Nie będzie jej tu o trzeciej / piętnastej.
• Will she be here about 3 o’clock? – Czy ona tu będzie o trzeciej / piętnastej?

Czas future continuous

Zdania twierdzące, pytania i przeczenia w czasie future continuous tworzy się analogicznie do innych czasów ciągłych, dostawiając do czasownika końcówkę -ing.

• She will be talking about the future. – Ona będzie mówić o przyszłości.
• She will not be talking about the future. – Ona nie będzie mówić o przyszłości.
• Will she be talking about the future? – Czy ona będzie mówić o przyszłości?

Czas future perfect

Z racji, iż czas ten powoli wychodzi z użycia, obowiązującą w nim konstrukcję „to be” możemy podać w ramach ciekawostki. Jest ona również podobna do tej stosowanej w innych czasach perfect. 

• He will have been responsible before he turns 8. – On stanie się odpowiedzialny zanim skończy 8 lat.
• He will not have been responsible before he turns 8. – On nie stanie się odpowiedzialny zanim skończy 8 lat.
• Will he have been responsible before he turns 8? – Czy on stanie się odpowiedzialny zanim skończy 8 lat?

Czas future perfect continuous

Czas future perfect continuous z pewnością nie należy do najczęściej używanych czasów angielskich. Wszechstronność języka czyni go pomocniczym środkiem wyrażania myśli, który na co dzień nie znajduje zastosowania, zwłaszcza w mowie potocznej.

• I will have been sleeping when you come home. – Będę spał kiedy wrócisz do domu.
• I will not have been sleeping when you come home. – Nie będę spał kiedy wrócisz do domu.
• Will you have been sleeping when I come home? – Czy będziesz spać kiedy wrócę do domu?

Tworzenie pytań z czasownikiem TO BE

W powyższych przykładach udało nam się zaprezentować zagadnienie budowania pytań z „to be”. Co ciekawe, w każdym z czasów istnieje opcja budowania pytań z użyciem przeczeń z czasownikiem „być”. Przykładem takiego wyrażenia może być „Aren’t we happy?”. Wówczas, wyrażenie przyjmuje formę zbliżoną do polskiego „Jesteśmy szczęśliwi, nieprawdaż?”.

Pytania z wyrazem pytającym

Co ciekawe, bardzo często spotykamy w angielszczyźnie pytania zaczynające się od słów why, where, when, who, itp… Jeśli chcemy skonstruować pytanie z użyciem tych słów, położone będą one na początku konstrukcji. (Who was at the party? – Kto był na imprezie?)

Odmiana TO BE – tabelka

Aby podsumować zawartą powyżej wiedzę, zobrazujmy wszystko za pomocą tabelki, w której podamy hipotetyczne przykłady sentencji z czasownikiem „być” w formach twierdzących:

Formy skrócone i krótkie odpowiedzi

Należy też wspomnieć, iż w języku angielskim funkcjonują formy skrócone, powszechnie używane w mowie potocznej, rzadziej w oficjalnej. Warto się z nimi zapoznać, aby umieć komunikować się w sytuacjach codziennych. Prezentują się one następująco:

• I’m = I am
• You’re = You are
• He’s / She’s / It’s = He is / She is / It is
• We’re = We are
• They’re = They are
• ’ll be = Will be
• ’s been = has been
• ’ve been = have been
• Ain’t = I am not
• Isn’t = Is not
• Aren’t = Are not
• Wasn’t = Was not
• Weren’t = Were not
• Won’t be = Will not be

Kolejnym niestandardowym sposobem wyrażania się za pomocą „to be” są krótkie odpowiedzi. Udzielamy ich, kiedy chcemy szybko potwierdzić, bądź zaprzeczyć tezie rozmówcy. Zależnie od tego, czy posługujemy się czasem teraźniejszym, przeszłym, czy przyszłym, krótka odpowiedź może przybrać formę do niego odpowiednią. Tworzymy ją z potwierdzenia lub zaprzeczenia, osoby, oraz czas. posiłkowego. Przykładowo:

• Are you a student? –> Yes, I am.
• Were you a student? –> Yes, I was.
• Will you be a student? –> No, I won’t.
• Have you been a student? –> No, I haven’t.

Przykłady zdań z czasownikiem TO BE

Drogi czytelniku, aby przećwiczyć swoje umiejętności dotyczące omawianego zagadnienia, spróbuj samodzielnie przetłumaczyć w głowie poniższe wyrażenia. Postaraj się rozpoznać, kiedy czasownik „być” posiada oddzielne znaczenie, a kiedy pełni rolę czasownika posiłkowego. Poprawne znaczenie poniższych konstrukcji możesz później zweryfikować, korzystając z wiedzy zawartej powyżej.

• I have been cleaning my room since 8 o’clock.
• He has been to the party since afternoon.
• I am happy with my exam results.
• We were being rescued by firefighters.
• My mother will be at an important meeting tomorrow.

Wymowa odmian TO BE

W kwestii wymowy, czasownik „być” należy do łatwiejszych do zrozumienia tematów. Wszystko czyta się bowiem tak, jak się pisze. Wyjątków nie stanowią formy skrócone, w których apostrof oznacza jedynie miejsce, w którym skrócenie nastąpiło. Jest on obojętny dla wymowy.

TO BE odmiana – ćwiczenia

Drogi czytelniku, aby usystematyzować zdobytą wiedzę, niezbędne jest przećwiczenie jej na zadaniach, bądź z lektorem, na przykład na naszym kursie angielskiego online. Jeśli jesteś na początku swojej przygody z nauką angielskiego, najlepiej będzie zacząć od podstawowych ćwiczeń na odmianę to be.

Jeśli zaś czujesz się pewniej, sprawdź się w bardziej zaawansowanych ćwiczeniach na “to be”.

Odmiana „to be” – Podsumowanie

Słowem podsumowania, poprawne użycie czasownika „być” może wydawać się skomplikowane, patrząc na to, w jakiej ilości czasów i konstrukcji znajduje on swoje zastosowanie. Pomimo to, zagadnienie może stać się zupełnie jasne, jeśli tylko poświęcimy mu odrobinę specjalnej uwagi. Język Anglosasów nie jest skomplikowany jako całość, tak więc, drogi czytelniku, nie zniechęcaj się drobnymi trudnościami. Życzymy powodzenia w nauce!