Rzeczowniki niemieckie (rodzajniki i odmiana) – 100 najważniejszych rzeczowników w języku niemieckim

Rzeczowniki niemieckie są bardzo istotną częścią tego języka oraz podstawą komunikacji. To nie tylko słowa, ale klucze do odkrywania idei, miejsc, ludzi i rzeczy. W dzisiejszym artykule odkryjesz, jak ważną rolę odgrywają rzeczowniki w przekazywaniu informacji i jak wpływają na nasze zrozumienie otaczającej rzeczywistości. Nie ważne, czy jesteś dopiero początkującym, czy już zaawansowanym uczniem, znajdziesz tu wiele wartościowych informacji. Zapraszamy!

Rzeczownik w języku niemieckim

Na początek przypomnijmy sobie podstawowe informacje. Rzeczownik (po niemiecku: das Nomen lub das Substantiv) to część mowy, która zarówno w języku polskim, jak i niemieckim odpowiada na pytanie „kto? co?” (wer? was?). Może on funkcjonować jako:

• podmiot zdania, czyli zwykle wykonawca jakiejś czynności: Das Kind lernt. (Dziecko się uczy.) 
• dopełnienie czasownika, czyli „uzupełnienie” czasownika: Die Frau kocht eine Suppe. (Kobieta gotuje (kogo? co?) zupę.)
• dopełnienie przyimka, czyli wyraz występujący zaraz po przyimku: Der Mann arbeitet in der Bank. (Mężczyzna pracuje (gdzie?) w banku.)
• dopełnienie przymiotnika: Er hat eine blaue Hose. (On ma (jakie?) niebieskie spodnie)

Najważniejszymi cechami rzeczownika są: płeć gramatyczna, rodzaj gramatyczny, liczba (mnoga lub pojedyncza). Więcej na ten temat opowiem w dalszej części artykułu.

Chcesz nauczyć się niemieckich rzeczowników?

Niemieckie rzeczowniki są niezwykle ważnym elementem tego języka. Jeśli chcesz, możesz poćwiczyć ich użycie na darmowej lekcji próbnej. Kto wie? Może taki sposób nauki okaże się dla Ciebie idealny. Chcesz się zapisać?

TAK, CHCĘ!

Rodzajniki i rodzaj gramatyczny rzeczowników niemieckich 

Rodzaj gramatyczny a rodzajnik (płeć gramatyczna) 

W języku niemieckim, rodzaj gramatyczny (der, die, das) i płeć rzeczowników (męskie, żeńskie, nijakie) nie zawsze są zgodne. W przeciwieństwie do niektórych innych języków, takich jak francuski, a nawet nasz polski, gdzie rodzajnik często odpowiada płci rzeczownika, w niemieckim istnieją liczne wyjątki.

Oznacza, że trzeba zapamiętywać rodzajnik każdego rzeczownika osobno, ponieważ nie zawsze można wnioskować o jego płci na podstawie znaczenia. 

Przykładem jest „das Mädchen” – czyli dziewczyna, ale o rodzajniku nijakim „das”. 

Rodzajniki określone, nieokreślone i rodzajnik zerowy

Poniżej krótko przypomnimy najważniejsze zasady stosowania rodzajników. Wyróżniamy te:

• Określone w języku niemieckim (der, die, das, oraz die w liczbie mnogiej), pełnią rolę wskazywania na konkretne rzeczy, które są znane rozmówcy. Używamy ich, gdy chcemy mówić o czymś konkretnym i sprecyzowanym w kontekście, albo jest jedynym w swoim rodzaju na świecie, np. die Sonne – słońce, które jest unikalne.
• Nieokreślone (ein, eine, ein) pozwalają na ogólne wyrażenie w odniesieniu do rzeczy, osób lub przedmiotów. Stosuje się je zazwyczaj, kiedy mówimy o czymś bliżej nieokreślonym po raz pierwszy, bez konkretów.
• Zerowe – czasem rodzajniki można pominąć. Jest tak w przypadku: imion i nazwisk, nazw materiałów, zawodów, narodowości, krajów i krain geograficznych. Zapewne jest to spore pocieszenie, że czasami nie trzeba głowić się, jakiego rodzaju jest dany rzeczownik. 🙂

Więcej informacji znajdziesz w naszym artykule o rodzajnikach niemieckich.

Liczba pojedyncza i tworzenie liczby mnogiej

Liczba pojedyncza

To prosta sprawa. Rzeczowniki niemieckie przyjmują rodzajniki: der, die lub das oraz odmieniają się w zależności od przypadków.

Liczba mnoga – jak ją budujemy?

Rzeczowniki niemieckie w liczbie mnogiej mogą przyjąć następujące końcówki: -en, -e, -n, -s, -er. Nie ma uniwersalnej zasady tworzenia liczby mnogiej. Istnieje jednak kilka praktycznych zasad. Przygotuj długopis i kartkę – jest co notować! 🙂

• Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego zakończone na -er, -en, -el, -chen, -lein nie mają końcówki liczby mnogiej. np. das Mädchen – die Mädchen (dziewczyna)
• Rzeczowniki rodzaju męskiego często dostają umlaut: der Apfel – die Äpfel (jabłko)
• Większość rzeczowników męskich i nijakim tworzy swoje formy liczby mnogiej z -e. Rzeczowniki rodzaju męskiego często dostają umlaut, a rzeczowniki rodzaju żeńskiego zawsze. 

• Większość rzeczowników rodzaju żeńskiego tworzy swoją formę liczby mnogiej z -(e)n: die Frage – die Fragen (pytanie)
• Większość rzeczowników nijakich i niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego tworzą formę liczby mnogiej z końcówką -er. Zazwyczaj dostają wtedy przegłos (umlaut).

• Rzeczowniki niemieckie z końcówkami a, i, o lub u, skróty i słowa obce z języka angielskiego tworzą swoją formę liczby mnogiej z -s: 

• Rzeczowniki niemieckie z końcówkami -nis i -in podwajają swoje spółgłoski: das Ereignis – die Ereignisse (zjawisko)
• Istnieją słowa, które mogą występować tylko lub głównie w liczbie pojedynczej lub mnogiej. 

Wydaje się skomplikowane, prawda? Tylko się wydaje! 🙂 Jest wiele metod i technik nauki, które pozwalają w szybkim tempie opanować materiał. Tutaj dowiesz się, jak szybko nauczyć się niemieckiego.

Przypadki a rzeczowniki niemieckie

Przypadki niemieckie stanowią ważny aspekt gramatyki i są ściśle powiązane z rzeczownikami. Niemieckie rzeczowniki, a raczej ich rodzajniki, zmieniają swoją formę w zależności od przypadku. Oznacza to, że odmieniają się, aby wskazać ich rolę w zdaniu. Przypomnijmy więc 4 niemieckie przypadki: 

Tabelki do nauki w języku niemieckim tylko wydają się problematyczne. W tej i wielu innych tabelach możemy zauważyć podobieństwa i powtarzające się schematy. Jeśli jednak potrzebujesz w tym pomocy, zapraszamy Cię na kurs niemieckiego online. Nasi lektorzy z pewnością odczarują Twoje obawy, a nauka z nimi będzie sprawna i przyjemna. 🙂

Szczególny przypadek rzeczownika niemieckiego – „n-Deklination”

Przy omawianiu rzeczowników nie można pominąć tak zwanej „n-Deklination” Co to oznacza? Jak już wiesz, podczas deklinacji dostosowujemy rodzajnik do przypadku. Są jednak wyjątki: czasem oprócz zmiany rodzajnika, rzeczownik dostaje dodatkowo w każdym przypadku końcówkę „-(e)n”. Taka szczególna odmiana dotyczy głównie rzeczowników rodzaju męskiego, które kończą się na „-e”, „-ent”, „-ant”, „-ist”, „-oge” lub „-at”: (der Elefant, der Affe, der Junge, der Löwe”). Zazwyczaj odnoszą się one do ludzi lub zwierząt. Jak więc będzie to wyglądać?

Chcesz zacząć mówić po niemiecku?

Nauka niemieckiego brzmi jak wyzwanie? Podejmij je z nami! Zdobywaj wiedzę i ćwicz pod opieką profesjonalistów i pasjonatów tego języka. To może być przygoda Twojego życia! Chcesz ją rozpocząć zapisując się na darmową lekcję próbną?

TAK, CHCĘ!

Rodzaje rzeczowników niemieckich

Rzeczowniki niemieckie odczasownikowe

Rzeczowniki odczasownikowe to takie, które powstały od czasownika.

 treffen – spotykać, das Treffen – spotkanie.

Jak buduje się taki rzeczownik? Zazwyczaj wykorzystuje się jeden z tych sposobów:

• Czasownik zostawiamy w bezokoliczniku i dodajemy rodzajnik „das”, tak jak w przypadku powyższego „treffen”
• Oddzielamy „-en” od czasownika i dodajemy rodzajnik „der”: schlafen – spać, der Schlaf (sen)
• Oddzielamy końcówkę”-en” od czasownika i zastępujemy ją inną, np. „-ung” , „-nis”, „-ion”,” -e”, „-er” (rodzajnik może być różny): erlauben – pozwalać, die Erlaubnis – pozwolenie

Rzeczowniki odprzymiotnikowe

• „-e”: bekannt (znany, znajomy) – der Bekannte – znajomy, die Bekannte – znajoma (rodzajnik zależny od płci)
• „-heit”, „-keit”, „-ität”, -„schaft”, „-e”: kreativ – kreatywny, die Kreativität – kreatywność (w tym przypadku rodzajnikiem zawsze będzie „die”
• „-es”: Zazwyczaj taki rzeczownik będzie łączył się z określeniem ilości (etwas – coś, alles –wszystko, nichts – nic). Np.: Nicht Neues bei mir. – Nic nowego u mnie.

Również od przymiotników można utworzyć rzeczowniki. Pamiętaj, że nie istnieją jednoznaczne reguły, które można zastosować do każdego przymiotnika. Zawsze jednak możesz zapamiętać kilka możliwych końcówek, które mogą przyjąć takie rzeczowniki

Rzeczowniki złożone niemiecki

Rzeczowniki złożone składają się z co najmniej dwóch słów, a o rodzajniku całego słowa decyduje ostatni rzeczownik. Np.: schlafen (spać) + das Zimmer (pokój) = das Schlafzimmer (sypialnia).

Jak pewnie wiesz, niemiecki słynie z długich „tasiemców”, oto kilka z nich:

• Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung – Zwolnienie lekarskie (L4)
• Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz – Prawo delegowania zadań nadzoru nad etykietami mięsa wołowego
•  Donaudampfschiffahrtsgesellschaftskapitän – Kapitan towarzystwa żeglugowego statków parowych po Dunaju

I tak sobie można łączyć słowa w nieskończoność… i jeszcze dalej!

Budowa zdania a rzeczownik w niemieckim

Rzeczownik w zdaniu niemieckim może pełnić różne funkcje gramatyczne, dlatego jego pozycja w zdaniu zależy od kontekstu. 

1. Rzeczownik jako podmiot: W zdaniach, podmiot (osoba wykonująca czynność) zazwyczaj zajmuje pierwszą pozycję. Rzeczownik będący podmiotem musi być w mianowniku (Nominativ):

Der Hund (Nominativ) bellt laut. (Pies głośno szczeka.)

1. Rzeczownik jako dopełnienie: W zdaniu rzeczownik może być dopełnieniem, czyli określeniem czasownika. Występuje wtedy po czasowniku, czyli zazwyczaj na III miejscu w zdaniu.

 Ich sehe einen Hund. (Widzę psa.)

Aby jeszcze bardziej ułatwić zrozumienie konstrukcji zdania, poniżej zamieszczamy tabelkę.

By sprawnie budować zdania, warto oprócz rzeczowników zwrócić szczególną uwagę na czasowniki niemieckie. Są one nieodłączną częścią każdego zdania! Występują w różnych czasach i niekiedy odmieniają się nieregularnie. Polecamy Ci, zgłębić wiedzę na ich temat i dowiedzieć się między innymi, jak się je odmienia, czy ile jest czasów w niemieckim.

Rzeczowniki niemieckie, lista 100 najprzydatniejszych rzeczowników niemieckich z rodzajnikami

Rzeczowniki niemieckie są to niezwykle przydatne słowa. Pojawiają się niemalże w każdym zdaniu. Aby ułatwić Ci naukę języka niemieckiego przedstawiamy listę najważniejszych z nich:

Ćwiczenia z rzeczownikami po niemiecku

Wykonaj poniższe ćwiczenia – dobra praktyka czyni mistrza!

1. Rodzajnik określony czy nieokreślony? Das ist (ein/das) Auto. (Ein/das) Auto ist grün.
2. Utwórz liczbę mnogą: das Ergebnis – die …………………; der Topf – die ………………
3. Ich liebe (den/dem/das) Hund. (Das/des/dem) Auto ist schnell.
4. Rodzajnik czy bez rodzajnika? ………Baumwolle; …….. Mutter, ……… Gold, ……….. Park
5. Ułóż zdanie z podanych wyrazów: Kocht, eine Suppe, die Mutter, einem Kind.

Odpowiedzi:

1. ein, das
2. die Ergebnisse, die Töpfe
3. den, das
4. –, die,–, der
5. Die Mutter kocht eine Suppe einem Kind.

Zachęcamy do dalszej praktyki wykonując kolejne ćwiczenia z rzeczownikami niemieckimi.

Rzeczowniki niemieckie – Podsumowanie

Znajomość rzeczowników jest jednym z podstawowych elementów języka. Kiedy tylko masz możliwość, staraj uczyć się nowych rzeczowników wraz z ich rodzajnikami (die Artikel) i praktykuj ich użycie. Niech Twoim przyjacielem będzie słownik. Korzystaj sprawdzonych źródeł, podręczników. Pamiętaj, że rzeczowniki niemieckie mogą brzmieć inaczej i przyjmować różne formy w zależności od przypadku, liczby i rodzaju gramatycznego. Aby poprawnie ich używać, ważne jest, aby słuchać uważnie różnych odmian i brzmień tych słówek. Systematyczna nauka jest kluczem do ogromnej wiedzy.